Zoals ik al eerder heb beschreven maak ik bijna dagelijks gebruik van het openbaar vervoer. Focuste de vorige post zich vooral op de metro, dit is zeker niet het einde van mijn reis. Op station Zuidplein moet ik namelijk ook nog een bus pakken, een bus waar ik vervolgens zo’n tien minuutjes inzit. Nu komt er nogal een “gemêleerd publiek” op Zuidplein, en het is dus altijd spannend met wie je in de bus komt te zitten. Wonder boven wonder heb ik nooit echt vervelende dingen meegemaakt, en ook twee weken geleden stapte ik na de metrorit goed gemutst de bus weer in. Vol vol, dus ik nam direct achter de chauffeur plaats waarna er een oudere man weer naast mij kwam te zitten. Toen ik er zeker van was dat hij geen praatje wilde maken (niets zo vervelend als steeds je muziek uit moeten schakelen) ging de Ipod dan ook op. Move that bus.
De jongen die kort voordat de bus moest vertrekken instapte zag er wat oververhit uit en gebaarde nogal wild naar de chauffeur dat hij een kaartje wenste. Wat er daarna precies gebeurde is compleet langs me heengegaan aangezien ik naar buiten aan het staren was, maar toen de bus twee liedjes verder nog niet verschoven was besloot ik om toch maar eens mijn muziek uit te zetten, waarna ook direct duidelijk werd waarom we nog niet reden. De jongen had geld neergelegd, maar dat was de helft te weinig voor het kaartje wat hij moest hebben; hij had echter wel al direct het kaartje uit de handen van de chauffeur gegrist en zichzelf ingecheckt.
Nu zijn dit van die situaties waarin je eigenlijk twee keuzes hebt als chauffeur; je laat het zitten en vervolgt je weg, lering trekkend uit het feit dat je het kaartje al half gegeven hebt, of je weigert verder te rijden en maakt er een punt van. Persoonlijk zou ik voor de eerste keuze zijn gegaan; het zou me het gedoe niet waard zijn. Daarentegen is dat waarschijnlijk ook één van de redenen dat ik geen buschauffeur ben; ik zou iedereen zo door laten lopen omdat ik niks “het gedoe waard zou vinden”. Deze buschauffeur koos dan ook vol overgave voor optie 2. Hij weigerde te vertrekken, reed langzaam een rondje over het winkelcentrum en stopte weer bij de bushalte. De jongen voorzag de buschauffeur deze hele omzwerving van luidkeels commentaar waarom hij zo verschrikkelijk flauw deed, dat hij toch gewoon kon rijden en dat de mensen naar huis wilden. En in dat laatste had hij gelijk; ik wilde héél graag naar huis. En ik wilde me er om die reden ook heel graag mee bemoeien. In mijn hoofd sprak ik heldhaftige zinnen uit als “gast, ga gewoon die bus uit, jíj bent te reden dat we hier nog staan, niet de buschauffeur!” en “ga je nou echt zo’n drama schoppen voor een route die ook gewoon aan te lopen is?”.
Maar ik zei niks. Helemaal niks. Sterker nog, ik had mijn oordopjes nog steeds in, zodat het leek alsof ik gewoon naar mijn muziek luisterde. De buschauffeur had inmiddels om versterking gevraagd die onderweg was, maar dat kon nog even duren, en ondertussen tetterde de jongen maar door over hoe kinderachtig de chauffeur was. Nadat dit ongeveer tien minuten zo doorging en alle passagiers inmiddels een gezamenlijk zuchten hadden aangeleerd beende er een grote man vanuit het achterste deel van de bus naar voren. Eindelijk, schoot er door mijn hoofd; die zet die gast even eigenhandig de deur uit en dan kunnen we weer verder. Boy was i wrong. Ook de man gaf in niet mis te verstane bewoording aan dat de chauffeur de hele boel vertraagde, de jongen ook gewoon naar huis wilde en waarom hij niet nu gewoon ging rijden. Mijn mond viel bijna open; hoe kunnen we in godsnaam de buschauffeur de schuld geven van het feit dat de jóngen bewust het kaartje weggrist en te weinig geld geeft? Dit hardop uitspreken zou ongetwijfeld bijval hebben opgeleverd, maar nee; ook nu hield ik weer mijn mond. De bus die dezelfde richting opging stopte bij de halte naast ons, en de grote man sommeerde de chauffeur de deur open te doen. Samen met de jongen en de helft van de aanwezige passagiers beende hij de andere bus in. Het was klaar, mijn buschauffeur kon weer gaan rijden.
Bij thuiskomst vertelde ik het verhaal direct tegen mijn vriend, eerst nog de wat stoere versie, later de waargebeurde; dat ik helemaal niks deed en het een geluk is dat het niet verder escaleerde. Maar waarom deed ik dan niks?
Ik weet het niet. Ja, ik vond en vind nog steeds dat de chauffeur er een te groot punt van maakte, maar ik begrijp het wel; je kan wel bezig blijven en iedereen gratis mee laten rijden, maar dat is niet hoe het werkt. Ja, ik vond de jongen kinderachtig, flauw en strontvervelend en ja…waarschijnlijk had het geholpen als ik als passagier hem had aangesproken de bus te verlaten. Het zal toch de angst voor escalatie zijn geweest; de buschauffeur en ik tegen de rest van de bus. En dat is zwak.
Daarom buschauffeur; ik bied mijn excuses aan. Ik had wel wat moeten zeggen tegen de jongen, en achteraf had ik u een fijne dag moeten wensen. Ik had moeten laten weten dat ik het met u eens was, zodat u niet het gevoel had gehad er helemaal alleen voor te hebben gestaan. Ik beloof dan ook dat ik de volgende keer wel voor u of uw collega’s op zal komen; het nare gevoel achteraf heeft niet opgewogen tegen de comfort van het blijven zitten.
Asociale agressieve gast. Hoop dat ie een X tegen een verkeerde aanloopt. En die hork die hem te hulp schoot idem dito.
Toevoeging : Als die grote man achter uit de bus (of welk van de andere passagiers ook) zich zo druk maakten om die vertraging hadden ze natuurlijk zélf ook de ontbrekende de 1,50 op tafel kunnen leggen, maar dat deed men ook niet.. Hij wilde toch zo graag dat die jongeman gewoon naar huis kon?
(Zo ik overigens als chauffeur ook niet geaccepteerd hebben, maar dat terzijde. Als ik zeg dat je eruit gaat, ga je eruit. Zo simpel is het ook nog eens)
Het is zelfs zo dat als bij een steekproefcontrole de consignatievoorraad niet klopt, disciplinaire maatregelen tegen de chauffeur kunnen volgen. Je zult begrijpen dat dit kaartjes betalen uit eigen zak slechts in uitzonderlijke gevallen gedaan wordt. Ik heb dit in mijn hele carrière tot heden slechts 1 keer gedaan en dat was wél op het Zuidplein maar een totaal andere situatie…
@ Ronald : grappig te lezen dat ik niet de enige ben die de analogie van de bakker gebruikt. Het blijft me verbazen. Bij de bakker probeert men nooit voor niks brood mee te nemen, maar in de bus komen er tig passagiers per dag die om uiteenlopende redenen vinden gratis mee te mogen
Het is inderdaad een goede vergelijking, zeker nu ik de achtergrond van de kaarten weet! Is er voor dit systeem (wat ik wel bijzonder vind) gekozen omdat er vroeger veel gefraudeerd werd?
Het half betaalde kaartje, al of niet gegeven, hoeft niet eens relevant te zijn. Was er niet dezelfde situatie ontstaan wanneer de jongen zonder te betalen de bus in was gelopen?
De buschauffeur heeft een “depot” . Dit is een door de RET verstrekt potje geld . De chauffeur in kwestie moet van dat geld een boekje met vervoersbewijzen kopen ter waarde van (50x 3€) 150 € . Dit is omdat het waarde papieren zijn , immers heeft een kaartje een waarde van 3€ ( afhankelijk of het een uurnet kaartje is of een dagkaart enz) . Nadat de chauffeur zijn boekje heeft op verkocht, zal hij die 150 € terug moeten storten om weer een nieuw boekje met vervoersbewijzen aan te schaffen . Is er een tekort om welke reden dan ook zal de chauffeur dit uit eigen zak moeten bij leggen . Bij controle van zijn depot zou de chauffeur zijn boekjes Inc geld van verkochte kaartjes moeten overleggen en zal fit overeen moeten komen met de hoogte van zijn depot. Zijn er ongeregeld heden kan er ontslag uit voort vloeien . Dus mensen betaal de chauffeur het volledige bedrag , we staan niet op de markt en kunnen dus niet afdingen.
ik maak altijd een analogie met de bakker als een passagier bij mij “zeurt” om een gratis rit, of korting.
>”Chauffeur, mijn OV chipkaart is leeg. Mag ik zo mee?”
<"Bakker, mijn banksaldo is te laag. Krijg ik het brood nu gratis?"
Misschien weet u dat niet maar als de chauffeur zijn kaartjes voor de helft laat betalen dan is hij op het einde van de dag failliet. Hij moet die namelijk vooraf zelf kopen bij zijn werkgever.
Goh dat heb ik inderdaad nooit geweten! Dan snap ik de chauffeur zijn felheid volledig!